We weten dat de wet DBA een wet is uit 2016 die al vrij snel niet meer werd gehandhaafd. In 2025 wordt de wet plotseling wél weer gehandhaafd, met veel ruis en onduidelijkheid tot gevolg. Om Pieter Omtzigt te citeren: “Noem mij nu eens één wet die de afgelopen eeuw hier in dit parlement is behandeld en die wel is ingevoerd, maar waarvan de regering bewust heeft besloten om die de eerste tweeënhalf jaar niet te handhaven?” BRON
De bedoeling is dat de wet wordt opgevolgd door de Wet VBAR. Echter, op deze wet is zoveel weerstand gekomen dat Kamerlid Thierry Aartsen met een alternatief wetsvoorstel is gekomen. Op 24 april 2025 heeft Jan-Willem Duim in de Tweede Kamer hierover met Thierry Aartsen gesproken (link volgt).
Deze “Zelfstandigenwet” heeft al steun van D66, CDA en SGP en zal naar verwachting voor de zomervakantie worden ingediend en besproken.
Zelfstandigenwet: eindelijk duidelijkheid voor zzp’ers
Het wetsvoorstel Zelfstandigenwet biedt eindelijk perspectief voor zzp’ers: rechtszekerheid, minder willekeur en een toetsingskader dat aansluit bij de praktijk. Na jaren van onduidelijkheid en handhavingspauzes lijkt er nu een werkbare oplossing in zicht.
Wat houdt het wetsvoorstel in?
Het belangrijkste punt is dat zzp’ers eindelijk erkend worden door de wet. Tot nu toe bestonden zzp’ers juridisch nog niet als aparte categorie. Met deze wet verandert dat. Vervolgens komt er een zelfstandigentoets. De vraag “Ben je ondernemer?” wordt hierin beantwoord. Er wordt gekeken naar factoren zoals meerdere opdrachtgevers, eigen tariefbepaling en zelfstandige uitvoering van werkzaamheden.
Dit biedt zowel zzp’ers als opdrachtgevers vooraf duidelijkheid over de aard van hun samenwerking.
Als laatste wordt een eventuele sectorale toets toegevoegd, bijvoorbeeld voor het onderwijs. Deze is vooral bedoeld om misbruik aan de onderkant van de markt tegen te gaan.
Waarom deze aanpak wél werkt
De huidige wet- en regelgeving — van de VAR tot de DBA en de webmodule — bracht vooral onzekerheid. In het onderwijs leidt dit tot terughoudendheid en extra kosten via commerciële bemiddelaars. De Zelfstandigenwet biedt een alternatief: duidelijkheid vóór de inzet, gebaseerd op toetsbare criteria.
- De toets kijkt naar ondernemerschap: KvK-inschrijving, tariefvrijheid, risico’s, klantenwerving.
- Daarnaast wordt gekeken naar de samenwerking: bepaal je zelf hoe en wanneer je werkt, zonder hiërarchische aansturing?
Een onafhankelijke commissie kan een bindend oordeel geven als er tóch twijfel blijft bestaan.
Reacties: steun vanuit de praktijk, kritiek vanuit de politiek
Meer dan 70% van de zzp’ers steunt het voorstel, blijkt uit onderzoek. Ook in het onderwijs groeit de steun: opdrachtgevers willen zekerheid, maar niet onnodige kosten of juridische risico’s.
Tegenstanders zoals PVV, NSC en GroenLinks-PvdA blijven vasthouden aan het vaste dienstverband als norm. De vakbond CNV noemt de wet “legalisatie van schijnzelfstandigheid”. Deze kritiek negeert volgens velen de inhoudelijke toetsing die de wet juist introduceert.
Wat moet je als onderwijs-zzp’er regelen?
De Zelfstandigenwet vereist dat zzp’ers iets regelen voor verzekering, arbeidsongeschiktheid en pensioen. Dat mag op eigen wijze: via een verzekering, broodfonds, spaargeld of pensioenbeleggingen. Het gaat om bewust ondernemerschap en gedeelde verantwoordelijkheid.
En voor schoolbesturen?
Voor scholen biedt de wet een alternatief voor dure commerciële bemiddeling. Door samen te werken met zelfstandigen die aantoonbaar ondernemer zijn, kunnen kosten én risico’s worden verlaagd. De Zelfstandigenwet maakt dit juridisch mogelijk. Daar komt nog een ander groot voordeel bij: de stille reserve blijft betrokken bij het onderwijs en draagt zo bij aan het terugdringen van het personeelstekort. Niet iedereen wil terug in loondienst.
Status van de wet en vervolgstappen
Het wetsvoorstel ligt nu op tafel, maar moet nog door de Tweede Kamer. Een meerderheid is er nog niet. De verwachting is dat er eerst een internetconsultatie komt, waarin ook scholen en onderwijsprofessionals hun stem kunnen laten horen.
Wat kun je nú al doen?
- Check of jouw ondernemerschap voldoet aan de verwachte eisen. Vul je ondernemerschecklist in op je Flexprofiel.
- Regel iets voor je verzekering, pensioen en arbeidsongeschiktheid (kan via FlexOnderwijs).
- Werk je als school met zzp’ers? Kijk alvast naar een veilige inzetvorm via een toets of overeenkomst met gedeelde verantwoordelijkheid.
