Het Vervangingsfonds (vf) en de zelfstandige

2 maart 2020

Leestijd: 4 min

Het is voor Flexonderwijs lastig om hier in het openbaar iets over te zeggen. We zijn namelijk anderhalf jaar geleden, off-the-record, uitgenodigd voor een gesprek na een kritische noot tijdens een congres. 6 van de 8 bestuursleden zijn van CNV, AOb, AVS en PO-raad met wie wij, afzonderlijk van elkaar, positieve gesprekken hebben gevoerd over de tijdelijke inzet van zzp’ers. Toch willen wij van ons laten horen. Als de roep van en het onbegrip bij de schooldirecteuren zich naar ons richten, hebben we simpelweg geen keus

“Het is de omgekeerde wereld! Hebben we eindelijk een vervanger gevonden, wordt deze niet vergoed”

Het Vervangingsfonds (Vf) is een verzekering waarmee scholen/schoolbesturen kunnen rekenen op vergoeding als er iemand uitvalt. Van deze vergoeding kunnen zij vervolgens de vervanger betalen. Het fonds was collectief goed, onderdeel van het Ministerie van OCW. Vanaf januari 2020 staat het Vf op eigen benen. Niet alle besturen vervangen via het Vf. De reden hiervoor is dat de regels steeds strenger worden en de kosten hoger. Vooral de grotere schoolbesturen zijn daarom vaak eigen-risicodrager geworden. Voor kleine besturen, en met name eenpitters, is dat echter een te groot risico,. Zij zijn dus op Vf aangewezen.

Huidige situatie

Sinds dit jaar heeft het Vf definitief besloten dat enkel iemand vanuit loondienst of een vervanger via een SNA goedgekeurde uitzendbureau/detacheerder/payroll, vergoedt wordt. Dit heeft met de kwaliteit van de inzet te maken, zegt het Vf. Ik heb hier mijn bedenkingen bij:

Een vervanger vinden tussen de mensen die al in loondienst zijn, is in tijden van een lerarentekort vrijwel onmogelijk.
Een vervanger vinden via een vervangingspool is in tijden van het lerarentekort klein. Als klein schoolbestuur (of eenpitter) is het overigens maar de vraag of je een pool hebt.
Dus uiteindelijk wil je dan iemand ‘invliegen’. Dat moet dan wel via een SNA-goedgekeurd bureau zoals de grote detacheerbedrijven (lijstje op te vragen op de site van SNA). Zoek niet op sector maar op naam van de tussenpartij. Op deze site blijkt dat de sector “onderwijs” niet bestaat.

Afijn, als schoolbestuur bel je dus naar zo’n tussenpartij. Als zij aangeven dat er in deze periode van tekorten helaas weinig mensen zijn, bel je verder. Yes, raak. Je krijgt een invaller. Er wordt nog bij vermeld: “zij is wel iets duurder”. Maar omdat je zonder invaller zit, doe je het toch maar. Laten we zeggen dat zij per uur 15% duurder is. Daar komen nog de kosten van het bureau bij en je zit op factor 2.1 tot 2.6 van het personeelslid dat vervangen moet worden. De factuur wordt ter vergoeding doorgestuurd naar het Vf en je krijgt factor 1 terug, dat was immers de afspraak. [cijfers]

Kort samengevat komt het erop neer dat als je áls school al iemand kunt vinden (zzp en loondienst), je dit alsnog niet volledig vergoed krijgt. Als school zit je immers vast aan duurdere oplossingen middels de verplichting van het SNA keurmerk.

“Als we er vanuit mogen gaan dat het vervangingsfonds als doel heeft te zorgen voor de mogelijkheid van vervanging zonder risico van hoge kosten, moet het zeker tijdens dit tekort anders geregeld worden. Toch?”

Kan het anders?

De deur naar zelfstandigen staat al open. Alleen moeten zij via een tussenpartij ingezet worden. Dat maakt ze vele malen duurder en niet beter. Zet de deur naar de zelfstandige zonder tussenpartij ook open en opgelost.

Er zijn ongeveer 30.000 onderwijsbevoegden als zelfstandigen BUITEN het onderwijs aan het werk. Het zou zomaar kunnen dat zij als invallers ingezet kunnen en willen worden. Als het onderwijs deze onderwijsbevoegden ook zonder tussenpartij mogen benaderen, heeft dit vele voordelen

Minder zoekwerk voor directeuren en dus tijdsbesparing
Minder kosten voor de school
Dezelfde uitgaven per vervanger voor het vervangingsfonds

Is er ook een nadeel?

Ja, het zou goed kunnen dat het vervangingsfonds vaker moet uitkeren. Maar daarentegen wordt het doel, te zorgen voor mogelijkheid van vervanging zonder risico van hoge kosten, wel behaald.

“Het lijkt nu dat scholen aangesloten bij het Vf maar twee smaken hebben bij uitval: De leerlingen naar huis sturen of een invaller inzetten die vervolgens maar beperkt vergoed wordt.”

En de kwaliteit dan?

Ik snap dat men het keurmerk ziet als een bewijs dat iemand ook daadwerkelijk kwaliteit levert. Ik als bekwame leerkracht, ben bewust niet bij een tussenpartij te vinden. Ik kan de school op deze manier veel geld besparen. Als ik niet de kwaliteit zou leveren die nodig is, of te duur zou zijn, dan is dat uiteindelijk mijn eigen probleem. Ik zal dan niet meer worden gevraagd. De school is dus vrij om aan te geven of ze iemand opnieuw willen inhuren of niet.