De afgelopen maanden horen we het steeds vaker: scholen en besturen willen doorgaan met zelfstandige professionals, maar durven het niet meer. De Wet DBA, de handhavingsdruk en interne richtlijnen… voor je het weet valt het woord “zzp-stop”. Maar laten we even ademhalen: paniek is lang niet altijd nodig. Sterker nog – het onderwijs hoeft helemaal niet zonder de zzp’er verder. Er zijn oplossingen. En er is perspectief.
Wat speelt er?
Sommige scholen krijgen toch “van bovenaf” te horen dat zzp-inzet in het onderwijs niet meer mogelijk is.
- Enerzijds ingegeven vanuit de angst voor naheffingen of boetes, waarbij HR- of controlafdelingen kiezen voor zekerheid – Gevolg: vacatures blijven openstaan, klassen worden naar huis gestuurd of vacatures worden noodgedwongen anders ingevuld.
- Anderzijds speelt de wens om iedereen in loondienst te hebben, terwijl het onderwijs (anders dan de frames van de AOB) juist meer van de zzp’er profiteert dan andersom. Als we het hebben over behoud van onderwijspersoneel, blijkt dwang maar voor 20% een optie – dat is het percentage dat toch al jaarlijks terug zou keren in loondienst. Gevolg als we de 80% van de zzp’ers moeten missen: volledige afhankelijkheid van commerciële bureaus en hun tarieven.
Oordeel Hoge Raad: inbedding is niet leidend
De Hoge Raad oordeelde op 21 februari 2025 dat de 9 Deliveroo-criteria niet vanuit een rangorde mogen worden toegepast. Een zzp’er mag dus ook kerntaken uitvoeren, zolang die vanuit ondernemerschap worden verricht. Dit geldt ook voor opdrachten van ongeveer 2,5 jaar bij één opdrachtgever. Op zichzelf is dit dus géén schijnzelfstandigheid. Dat is belangrijk nieuws, want de Belastingdienst heeft in een webinar, georganiseerd door de PO-Raad en VO-Raad, ten onrechte andere informatie gedeeld. Lees hier het oordeel van de Hoge Raad of het toetsingskader.
Voorkom een bureau, kies als alternatief voor InnTeaching
Dat is prima natuurlijk, maar wij hopen dat dit niet leidt tot hogere kosten via bureaus en inzet van onbevoegden. Als een zzp’er niet in loondienst wil bij een bestuur, maar de samenwerking wel wenselijk blijft, biedt InnTeaching een alternatief voor het bureau. De zzp’er komt dan bij ons in dienst onder eigen voorwaarden. Dit geeft opdrachtgevers continuïteit zonder DBA-risico’s. Overstappen terug naar zzp blijft – anders dan bij andere dienstverbanden – wél mogelijk.
Lees meer: De gevolgen bij schijnzelfstandigheid zijn goedkoper dan werken via een commercieel bureau
“Wij gaan gewoon door, waar moeten we op letten?”
Gebruik een goede opdrachtovereenkomst. FlexOnderwijs actualiseert deze maandelijks en zorgt voor juridische dekking, de ondernemerscheck en gedeeld risico. Zo blijf je binnen de regels én eerlijk naar beide partijen. Voor de zomer wordt er overigens een nieuwe wet verwacht.
De nieuwe wet?
De beoogde opvolger van de DBA (de VBAR) kreeg veel kritiek. Daarom werkt de VVD met o.a. D66, CDA en SGP aan een zelfstandigenwet. FlexOnderwijs was hiervoor in de Tweede Kamer uitgenodigd (binnenkort beeld!). Aartsen bevestigt dat zzp’ers wél inzetbaar blijven in het onderwijs – stoppen uit angst is dus niet nodig.
Lees meer: FlexOnderwijs groeit hard dankzij DBA-ruis
Sommige organisaties spreken gezamenlijk een zzp-stop af
Volgens de Autoriteit Consument en Markt is het verboden gezamenlijk afspraken te maken over minder of geen zzp-inzet. Het riskeren van boetes bij eventuele schijnzelfstandigheid is goedkoper dan de boetes voor kartelvorming. Los van het feit dat deze afspraken onnodig zijn, is het vooral zonde van het onderwijsgeld. Daarbij waarschuwen verschillende juristen ook om een andere reden voor dit soort afspraken: je geeft als organisatie toe dat je je in het verleden ‘schuldig hebt gemaakt’ aan schijnzelfstandigheid – met andere boetes vanuit de Belastingdienst tot gevolg.
Naast het interview in de Tweede Kamer zijn we ook gevraagd door het Onderwijsblad van de AOb en Follow The Money met betrekking tot de cijfers die wij eerder deelden over de verdubbeling van de zzp-inzet in het eerste kwartaal van 2025 ten opzichte van het eerste kwartaal in 2024. (De link volgt na 21 mei.)
Rechtszaak tegen onszelf
Wij gunnen het onderwijs zekerheid vooraf. Waar de wet dat nu nog niet voldoende doet, faciliteren we rechtszaken rondom een actuele casus, die wij op onze kosten indienen bij de kantonrechter. De school en de zzp’er hebben hierbij niets te verliezen. Wel krijgen ze duidelijkheid vooraf. Heb jij een casus met ons te delen?
Kom jij met jouw team naar het Flextival op 5 juli?
De meerwaarde van een flexibele schil
Het onderwijs heeft een structurele behoefte aan externe inzet. 80% van de zzp’ers gaat niet in loondienst, en volledige loondienst is organisatorisch onmogelijk. Een flexibele schil is essentieel om personeelstekorten op te vangen. Zonder die schil raken we talent kwijt. Ook in de zorg komt men terug van de DBA-angst.
Waarom het onderwijs (net als de zorg) dus doorgaat met inzet van zzp’ers
- Het brengt meer dan het kost
- Het mag en kan gewoon conform de DBA, rekening houdend met het toetsingskader
- De Hoge Raad heeft het angstbeeld van de PO-Raad en de Belastingdienst tenietgedaan
- De gevolgen bij eventuele schijnzelfstandigheid zijn goedkoper dan inzet via een bureau
- Via Flex deel je de verantwoordelijkheid bij naheffing
- Ondernemers lossen problemen op – dat is precies waarom ze er zijn en mogen zijn
