Sinds vrijdag 6 oktober kunnen burgers en organisaties reageren op een conceptwet die volgens Minister van Gennip schijnzelfstandigheid aan banden moet leggen en de wildgroei aan zzp’ers een halt moet toeroepen. Maar helpt deze wet daarbij? Of is dit wetsvoorstel vooral gericht op het uitroeien van zelfstandigheid..
De pijlen lijken onder andere op het onderwijs gericht. Terwijl 52% van alle PO-schoolbesturen maar al te graag de zzp’er zonder tussenpartij inzet (zie onderwijsmanifest.nl) en alle externe inzet niet boven de 3,8% van het totaal aan personeel komt.. (bij het ministerie zelf is dit 16%). Vreemd genoeg lijkt dit voorstel inzet mét bureau als enige optie te benadrukken…
Gelukkig.. Het gaat hierbij om een CONCEPT voorstel. Reageren op dit voorstel kan tot eind oktober via de site van de Tweedekamer.
Input nodig? Hieronder enkele voorbeeld-argumenten (dan aan Roos Wouters van de Werkverenging)
- De wet geeft onvoldoende helderheid vooraf.
- De wet laat te weinig ruimte voor ondernemers.
- De wet jaagt hiërarchische vluchtelingen uit belangrijke sectoren (onderwijs, zorg, bouw en techniek), met grote gevolgen voor de samenleving.
- De wet geeft geen gehoor aan de wil van de werkenden. Mensen zullen eerder minder werken.
- De wet dwingt zzp’ers in dienst bij werkgevers die onvoldoende werk voor ze hebben en ontneemt ze bestaanszekerheid.
- De wet legt het lot van de zzp’ers bij opdrachtgevers.
- De wet valt 90% blije zzp’ers lastig met een oplossing voor 10%.
- De wet duwt zzp’ers in de armen van dure bemiddelingsbureaus.
- De wet toetst onterecht de opdracht (ipv de persoon) aan de ondernemerscriteria.
- Uit onderzoek (flexonderwijs.nl) is gebleken dat maar 6% van de zzp’ers voor loondienst in onderwijs zal kiezen als zzp geen optie is. Een groter leraren- en expertisetekort is een feit.
- Het rechtsvermoeden is symboolwetgeving. Om de problemen op de arbeidsmarkt op te lossen is een hervorming van ons sociaal stelsel nodig.
- De wet DBA is een inperking van mijn persoonlijke rechten zoals geborgd in het internationale Verdrag voor Economische, Sociale en Culturele Rechten, als ook door het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.
- De verplichting om een onvrije vorm van arbeid te aanvaarden vanwege het politieke onvermogen om de arbeidsmarkt van een werknemers naar een werkenden georiënteerde opzet om te bouwen leidt niet tot de oplossing.
- Het is niet ingewikkeld om alle relevante wetgeving te benutten en van werknemersverzekeringen tot private werkendenverzekeringen te komen waardoor het UWV in haar juiste rol wordt geplaatst: publieke verzekeraar.
- Het nu voorliggende wetsvoorstel kan de toets der kritiek door de Raad van State niet doorstaan, tenzij politiek gekonkel dit afdwingt of een Raadsadvies als een mening door de politiek wordt afgedaan.
Reageren loont! Een eerder concept wetsvoorstel over maximaal percentage externe inzet in het onderwijs (door Minister Wiersma) heeft het nooit tot een voorstel gehaald.
Hoe is het nu?
Werken als zzp’er in het onderwijs mag zolang er geen sprake is van werkgeversgezag en de zzp’er voldoet aan de criteria rondom ondernemerschap (meerder opdrachtgevers, etc)
Nederland telt zo’n 1,2 miljoen zelfstandige ondernemers, Dat is 12,5 procent van de 9,6 miljoen mensen met betaald werk. De dure zzp’er lijkt een frame die (op en uitzondering hier en daar) vaak neerkomt op het dure bureau.
Wat is de afgelopen tijd -tevergeefs- al geprobeerd?
Sinds 2020 groeit het aantal zelfstandigen. Eigenlijk juist zoals de overheid het wenst: mensen die autonomie missen in hun werk vinden dit, vanuit zelfstandigheid, terug zonder uit de sector te hoeven en zonder risico voor de opdrachtgever. Het percentage “niet bewuste ondernemers” daalt! Sinds 2020 is vreemd genoeg de kaasschaaf gezet in de fiscale voordelen van zelfstandig ondernemers. De zelfstandigenaftrek wordt versneld afgebouwd en sinds begin dit jaar mag een deel van de winst niet als aftrekpost meer opzijgezet worden voor na het pensioen (HUH?!). Daarnaast heeft het grijze gebied rond de wet DBA (schijnzelfstandigheid) gezorgd voor veel rechtszaken van zelfs vakbonden (HUH?!). In de media is de laatste jaar zelfs een frame (dure, onverantwoordelijke en egoistische zzp’ers) ontstaan. Er is gepoogd de zzp’ers verplicht te laten verzekeren en vanaf jan 2024 vervalt de mogelijkheid voor de zzp’er zichzelf vrij te mogen vervangen (HUH?!). Dit verklaart, denk ik, de conceptwet een beetje..
Wat wil Minister van Gennip (CDA)?
Volgens de minister is het nodig schijnzelfstandigheid aan banden te leggen. Volgens mij is dit voorstel gericht op iedere vorm van zelfstandigheid. Volgens de minister is het aan banden leggen nodig omdat zzp’ers een onzeker en laag inkomen hebben. Daarnaast zijn ze volgens de Minister te weinig beschermd tegen risico’s als werkloosheid en ziekte en bouwen ze geen pensioen op. Dit heeft gevolgen voor het het huidige sociale stelsel: WW en de WIA worden duurder duurder. Omdat de zzp’er volgens de Minister geen pensioen afdraagt binnen de sector waar zij werken, staat de houdbaarheid van pensioenregelingen onder druk.
Ruw giswerk..
Het ministerie van SZW moet zich baseren op ruw giswerk wat betreft het aantal zzp’ers dat eigenlijk in loondienst had ‘gemoeten’, nog los van het feit of ze dat zouden willen. Het gebrek aan duidelijke cijfers is een van de frustraties van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN). Volgens Cristel van de Ven houdt de conceptwet veel te weinig rekening met het ondernemerschap van zzp’ers: “kijk op persoonsniveau: heeft iemand meerdere opdrachtgevers, een website, doet iemand aan acquisitie? „Pak de gezagsverhouding eruit en zet daar de ondernemerscriteria op persoonsniveau naast.”
Hoe ziet de toekomst, volgens de conceptwet, eruit?
Iemand die zich als leraar laat inhuren en hetzelfde werk verricht als mensen in loondienst, zal dan op basis van een arbeidsovereenkomst in dienst moeten. Als zij dat niet willen, zullen zij via een uitzendbureau of detacheerder moeten gaan werken,. Maar…. Er was toch een onderwijsmanifest (naam) ? Kort gezegd: Ondernemerschap is alleen weggelegd voor de baas van het bedrijf met personeel. Pijnlijk.. en zorgelijk.. Overigens blijft zo wel de mogelijkheid bestaan om de zzp’er als hashtag#invalvooruitval in te zetten.
Wat staat er nu te gebeuren?
Tot 10 november kan iedereen online reageren op de conceptwet. Daarna is het wachten op de definitieve wettekst, die door de Tweede Kamer zal worden behandeld. De kans is groot dat het over de verkiezingen heen wordt getrokken, dus let op je stemwijzer (politieke partijen)
Geef je mening op de site van de tweedekamer (gesloten)
Tegelijk loopt op dit moment een belangrijke juridische procedure van vakbond FNV tegen taxi-app Uber. Het Amsterdamse gerechtshof stelde op 3 oktober 2023 de uitspraak uit, omdat het eerst meer duidelijkheid wil hebben van de Hoge Raad over het belang van ondernemerscriteria. Bijzonder is dat de uitsprak in 2021 over de rechtszaak tussen FNV en UBER veel meer aandacht kreeg in vergelijking met een toch belangrijkere uitspraak deze keer.
Lezersvraag: is een taxichauffeur van Uber een zzp’er als hij ook voor andere taxibedrijven of zichzelf rijdt (persoon), of is het feit dat hij bij Uber hetzelfde werk doet als zijn collega’s (opdracht) een reden om niet als zzp’er te mogen werken.
UPDATE februari 2024; Dit wetsvoorstel gaat, naar aanleiding van de vele reacties bij de internetcunsultatie, terug naar de tekentafel. Mocht je iemand over dit voorstel horen, het is nog niet voorgesteld aan de kamer, laat staan dat het wetsvoorstel goedgekeurd is. Waarom het terug is gegaan naar de tekentafel? Men richt zich op de opdracht ipv de ondernemer en daarmee botst dit wetsvoorstel tegen de wetgeving mbt “recht op werk”
